Beperkingen dwingen je tot beter nadenken. Omdat ze je dwingen te focussen. Wat je als contentstrateeg en maker kunt leren van architect Wiel Arets. ‘Hoe meer beperkingen iemand je oplegt, hoe meer je jezelf bevrijdt’.
Dat was even schrikken. Veel architectuurliefhebbers krabbelden zich op hun achterhoofd en op andere plekken waar ze ineens een merkwaardige jeuk ontwaarden. Een Van der Valkhotel uitgekozen tot Beste Gebouw van het Jaar. Hallo, was de jury van lotje?
De jury zelf bleek ook verrast, bekende die in het hun eindrapport. Bij de naam Van der Valk dachten ze aan ‘bakstenen gebouwen met een toekanlogo’. Maar hun prijswinnaar is allesbehalve van baksteen, en een toekan heb ik erop nog niet kunnen ontwaren. Het nieuwe Van der Valkhotel op de Zuidas in Amsterdam oogt als een toren van glas met messcherpe hoeken. Op maat uitgesneden voor een driehoekige stukje postzegelgrond. Pal naast het snelwegtalud, de tramlus van lijn 4, een hoogspanningsstation en een KPN-zendmast.
Geen architect of bouwer die naar de plek omkijkt. Daar past niks. Daar kan niks. Een sloot ligt er, met af en toe een paar eendjes op doortrektocht naar een betere dobberplek.
Architect Wiel Arets is een vriend van de familie Van der Valk. Hij weet dat die al jaren droomt van een hotel op de Zuidas. Hij ziet de potentie van het driehoekje.
Omarm je belemmeringen, weet hij. Ze zijn je vrienden, niet je vijanden.
De postzegelgrond zit vol kabels en leidingen. Dat betekent geen ruimte voor een ondergrondse parkeergarage. Hij mag niet te hoog bouwen in verband met de Schiphol-aanvliegroute en die hoge KPN-mast om de hoek. Een bouwkraan kan niet boven de aanpalende snelweg draaien. Parkeren, laden en lossen, yep, dat moet hij allemaal op dat kleine stukje langs de Amsterdamse ringweg zien op te lossen. En daarin slaagt hij magistreus. Arets creëert op de Zuidas misschien wel een van zijn meest gewaagde gebouwen.
Ga maar lekker los. Verzin wat je wilt. Maakt niet uit wat het kost. Het doet creatieven bij voorbaat verstijven. Totale vrijheid geeft je een bijna ondraaglijke druk om te presteren. Je mag alles, dus dan moet het resultaat wel goed zijn. Met minder budget en minder handjes, ja, dan is de kans op een positieve verrassing groter. Niemand die iets groots van je verwacht.
De componist Igor Strawinsky schreef: ‘Hoe meer beperkingen iemand je oplegt, hoe meer je jezelf bevrijdt’. In beperkingen zitten je vrijheden. Ze geven je creativiteit de geest. Dwingen je tot nieuwe oplossingen. Zonder voorwaarden en barrières lopen je gedachten te gemakkelijk naar de gebaande paden van vanzelfsprekendheid. Obstakels dwingen je tot een andere denkrichting. Hoe meer hobbels en drempels, hoe meer sta-in-de-weggetjes, hoe beter je omdenken. Versperringen verruimen je waarnemingen. Openen denkprocessen. Helpen onlogische ideeën te koppelen tot verfrissende verbanden. Helpen onverwachte gedachten te verbinden.
Stap uit de vrijheid. Laat je vastleggen door de ketens van belemmeringen. Profiteer van de nadelen. Omdat je dan wel anders denken moet. Omdat je dan wel onconventioneel denken moet.
Beperkingen zijn niet de grenzen van creativiteit, maar een drijvende kracht. Ze helpen je beter te worden in het creëren van iets opmerkelijks. Beperkingen dwingen je tot beter nadenken. Omdat ze je dwingen te focussen. Op een driehoekig stukje postzegelgrond waarvoor ieder andere architect zijn neus ophaalt.
De kers ligt bij Van der Valk niet langer op de appelmoes, maar staat prijswinnend aan de Zuidas.
